4 Τρόποι για να ταξιδέψετε ευχάριστα με τα παιδιά σας
Το καλοκαίρι έφτασε, οι μετακινήσεις επιτρέπονται πλέον ελεύθερα στις περισσότερες περιοχές και ο κόσμος ανυπομονεί για μικρές ή μεγάλες καλοκαιρινές αποδράσεις. Ο χειμώνας που περάσαμε μέσα στην πανδημία του κορονοϊού μας δυσκόλεψε σε διάφορα επίπεδα και αδιαμφισβήτητα μικροί και μεγάλοι δε βλέπουν την ώρα για λίγες στιγμές καλοκαιρινής ξεγνοιασιάς και ελευθερίας. Μέχρι που έρχεται η στιγμή να μπούμε στο αυτοκίνητο, αεροπλάνο ή πλοίο που θα μας πάει στον καλοκαιρινό προορισμό μας. Τότε αρχίζουν τα δύσκολα!
Ένα από τα δυσκολότερα κομμάτια των διακοπών με παιδιά είναι συχνά η μετακίνηση προς και από τον προορισμό μας. Η αναστάτωση της καθημερινής ρουτίνας, η αναγκαστική συνύπαρξη όλης της οικογένειας σε έναν τόσο περιορισμένο χώρο όπως είναι ένα όχημα οδήγησης, η καθιστική στάση για ώρες, η ζέστη και η σωματική κούραση είναι κάποιοι από τους παράγοντες που προκαλούν εκνευρισμό και εντάσεις σε κάθε ηλικία. Εάν σε αυτά προσθέσουμε την εγγενή ευαισθησία σε εξωτερικά ερεθίσματα των παιδιών και των εφήβων, το αποτέλεσμα μπορεί να κάνει και τους πιο αισιόδοξους ταξιδιώτες να τρέμουν την ώρα της μετακίνησης.
Σε αυτό το άρθρο θα δούμε τι κρύβεται πίσω από αυτήν την αναστάτωση μετακίνησης και τι μπορείτε να κάνετε για να την διευκολύνετε και να ταξιδέψετε ειρηνικά, ανώδυνα και, γιατί όχι, ευχάριστα.
1. Σχεδιάστε προσεκτικά το πρόγραμμά σας
Ξεκινώντας από την αρχή, το πρώτο πράγμα που μπορείτε να κάνετε για να διευκολύνετε την ταξιδιωτική σας συμβίωση είναι να σχεδιάσετε σοφά τις πρακτικές λεπτομέρειες του προγράμματός σας. Προφανώς η ευελιξία σας σε αυτό το βήμα θα περιορίζεται σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό από τον τρόπο που ταξιδεύετε. Εάν, για παράδειγμα, ταξιδεύετε οδικώς, πιθανώς να έχετε πολύ μεγαλύτερη ευελιξία από ό,τι αν ταξιδεύετε αεροπορικώς. Όποιο μέσο και να έχετε επιλέξει, όμως, υπάρχουν τρόποι για να μετακινηθείτε πιο έξυπνα.
Εάν έχετε μωρά ή παιδιά προσχολικής ηλικίας, οι ώρες του ύπνου και του φαγητού τους θα σας υποδείξουν την ώρα αναχώρησής σας (στο βαθμό ευελιξίας σας). Προσπαθήστε να συγχρονίσετε την ώρα αναχώρησης με τη συνηθισμένη ώρα ύπνου του παιδιού σας, ώστε να είναι αρκετά κουρασμένο και να κοιμηθεί κατά τη διαδρομή. Έτσι, όχι μόνο δε θα βγει από το πρόγραμμά του, και άρα θα είναι σε καλύτερη διάθεση, αλλά θα έχετε και κάποια ώρα ηρεμίας χωρίς να πρέπει να το απασχολήσετε. Διπλή νίκη, με άλλα λόγια!
Κατά την ίδια λογική, προσπαθήστε να αποχωρήσετε μετά από το γεύμα του και να κάνετε στάση γύρω στην ώρα του επόμενου γεύματος. Έτσι το παιδί σας θα φύγει με χορτάτο στομάχι και άρα πιο ικανοποιημένο, και θα συνδυάσει την κίνηση με το φαγητό στη στάση που θα κάνετε. Εάν αυτό δεν είναι εφικτό, βεβαιωθείτε πως έχετε αρκετές προμήθειες φαγητού μαζί σας, ώστε να τρώτε κατά τη διαδρομή. Όπως όλοι οι γονείς γνωρίζουν, λίγα πράγματα προκαλούν τόση γκρίνια σε ένα παιδί, όσο η πείνα του!
Εάν για παράδειγμα το μωρό σας ξυπνάει στις 7:00, τρώει στις 8:30 και κοιμάται ξανά στις 9:00, προσπαθήστε να αναχωρήσετε στις 9:00, ώστε να κοιμηθεί κατά τη διαδρομή. Εάν το επόμενο γεύμα είναι γύρω στις 12:00, προσπαθήστε να κάνετε στάση για φαγητό εκείνη την ώρα. Ενδιάμεσα σνακ μπορούν να φανούν χρήσιμα στο να αποσπάσουν την προσοχή τους και να κερδίσετε λίγο χρόνο. Προσπαθήστε το φαγητό που τους δίνετε να μην έχει υψηλές ποσότητες υδατάνθρακα και ζάχαρης, γιατί θα πάρουν ενέργεια που δε θα μπορούν να εκτονώσουν κατά την καθιστική διάρκεια του ταξιδιού, με αποτέλεσμα να έχουν υπερένταση και εκνευρισμό. Υγιεινά σνακ, φρούτα και νερό είναι κάποιες ασφαλείς επιλογές.
Εάν χρησιμοποιείτε μέσα μαζικής μεταφοράς για το ταξίδι σας και έχετε μικρό ή και καθόλου έλεγχο στις ώρες αναχώρησης και στάσεων, προσπαθήστε να διευκολύνετε τα παιδιά σας να τηρήσουν το πρόγραμμά τους όσο γίνεται. Βοηθήστε τα να χαλαρώσουν και να βολευτούν για τον ύπνο τους, για παράδειγμα με τη χρήση κουβέρτας, μαξιλαριών ταξιδιού, ακουστικών και μάσκας ύπνου. Εάν έχετε τη δυνατότητα, κοιμηθείτε και εσείς μαζί τους. Θα χρειαστείτε την ενέργειά σας στο υπόλοιπο ταξίδι!
2. Κάντε συχνές στάσεις
Όπως και με το προηγούμενο βήμα, ο βαθμός στον οποίο μπορείτε να εφαρμόσετε αυτή την πρόταση θα εξαρτηθεί από το μέσο μετακίνησής σας. Το κάθε μέσο έχει τα δικά του πλεονεκτήματα ως προς αυτό το κομμάτι. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά τα μωρά και παιδιά από 0 έως 5 ετών να μην κάθονται για περισσότερο από μία ώρα χωρίς διάλειμμα για κίνηση, και για παιδιά άνω των 5 ετών, εφήβους και ενήλικες συνιστά την όσο το δυνατόν πιο περιορισμένη καθιστική στάση.
Η συχνή κίνηση είναι απαραίτητη για τη σωματική μας υγεία και ευεξία. Κατά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, στα παιδιά, η ενεργή καθημερινότητα βοηθάει στην υγεία των κοκάλων τους, στις καλύτερες καρδιακές και μεταβολικές λειτουργίες του οργανισμού, στη λειτουργία του εγκεφάλου τους και στη μάθηση, και στην ψυχική τους υγεία. Παρατεταμένα διαστήματα καθιστικής στάσης έχουν αποδειχθεί πως προκαλούν δυσκολίες ύπνου, ευερεθιστότητα, σωματική και συναισθηματική κόπωση, επιβράδυνση σκέψης και άγχος. Με άλλα λόγια, χρειάζεστε συχνά διαλείμματα για την σωματική αλλά και για την ψυχική σας υγεία.
Εάν ταξιδεύετε με το αυτοκίνητό σας, έχετε σχετικά μεγάλο έλεγχο στις στάσεις που θα κάνετε. Φροντίστε να μην οδηγείτε για περισσότερο από 2 ώρες χωρίς στάση. Ιδανικά, κάντε στάσεις κάθε ενενήντα λεπτά αν έχετε παιδιά άνω των 5 ετών και κάθε μία ώρα αν έχετε μικρότερα παιδιά. Οι στάσεις σας καλό είναι να διαρκούν τουλάχιστον 15 λεπτά και να συμπεριλαμβάνουν έντονη κίνηση. Κατεβείτε από το αυτοκίνητο σε ασφαλή περιοχή (Σταθμό Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών/ΣΕΑ ή σε άλλη περιοχή εκτός κεντρικών αρτηριών) και περπατήστε, τεντωθείτε, χοροπηδήστε ή τρέξτε.
Εάν ταξιδεύετε με αεροπλάνο, τρένο ή πλοίο, έχετε το πλεονέκτημα πως μπορείτε να κινείστε κατά τη μεγαλύτερη ή καθ’ όλη τη διάρκεια της μετακίνησης. Σε αυτήν την περίπτωση ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να σηκώνονται όσο πιο συχνά γίνεται, έστω και με αφορμή μια επίσκεψη στην τουαλέτα. Εάν, τέλος, ταξιδεύετε με λεωφορείο, οι στάσεις για κίνηση θα είναι ιδιαίτερα περιορισμένες. Προσπαθήστε να εκμεταλλευτείτε όσο μπορείτε τις στάσεις που κάνει το λεωφορείο με έντονη κίνηση. Επίσης, μπορείτε να ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να κάνουν καθιστικές διατάσεις και στατική γυμναστική του πάνω μέρους του σώματός τους και των ποδιών.
Σε κάθε περίπτωση, οι στάσεις δεν είναι πολύτιμες μόνο για την ευκαιρία για κίνηση που σας παρέχουν αλλά και για την ψυχική ξεκούραση των παιδιών σας. Είναι ευκαιρία για ένα διάλειμμα από ό,τι έκαναν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ακόμα και αν αυτό ήταν ευχάριστο. Εάν ήταν σε ένταση, εάν γκρίνιαζαν ή εάν μάλωναν μεταξύ τους, η στάση είναι μια ιδανική ευκαιρία για να διακοπούν αυτές οι συμπεριφορές. Αποσπάστε τους την προσοχή με την κίνηση, το φαγητό ή το τοπίο. Ασχοληθείτε ενεργά με κάτι καινούριο για όσο χρόνο διαρκεί το διάλειμμα. Και δώστε τους την ευκαιρία για μια νέα αρχή, όταν συνεχίσετε το ταξίδι σας.
3. Κλείστε τις οθόνες
Με κίνδυνο να χάσω την εκτίμηση πολλών από εσάς, σας κάνω αυτήν την παράκληση: κλείστε τις συσκευές σας. Με αυτό εννοώ κινητά, τάμπλετ, λάπτοπ, φορητά παιχνίδια, ακόμα και e-readers. Αυτή είναι η καθολική συμβουλή που θα σας έδινα για κάθε ώρα της ζωής των παιδιών σας και ισχύει και για τα ταξίδια. Ακολουθεί αιτιολόγηση.
Η χρήση ηλεκτρονικών συσκευών από παιδιά και εφήβους είναι σχετικά πρόσφατη, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν αρκετές μακροχρόνιες έρευνες που να εξετάζουν τις επιπτώσεις τους στην ψυχική, γνωστική και σωματική τους υγεία. Επίσης, είναι ένας τομέας που είναι δύσκολο να διερευνηθεί σε συνθήκες εργαστηρίου, και οι αυτο-μαρτυρίες δεν είναι αρκετές. Ως αποτέλεσμα, μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν επίσημα ερευνητικά δεδομένα για την ασφαλή διάρκεια χρήσης ηλεκτρονικών συσκευών. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προτείνει τη μηδενική έκθεση σε ηλεκτρονικές οθόνες για μωρά μέχρι 2 ετών· την έκθεση για λιγότερο της μίας ώρας και όσο το δυνατόν λιγότερο για παιδιά 3-4 ετών· και όσο το δυνατόν λιγότερη έκθεση για παιδιά και εφήβους 5-17 ετών.
Οι υπάρχουσες έρευνες δείχνουν πως η εκτεταμένη έκθεση σε οθόνες υπολογιστή, κινητού κλπ., συνδέεται με καθυστέρηση της ανάπτυξης της γλώσσας, των εκτελεστικών λειτουργιών του εγκεφάλου, της συγκέντρωσης, μνήμης και προσοχής, της ταχύτητας της επεξεργασίας πληροφοριών, της ικανότητας επίλυσης προβλημάτων και της κριτικής ικανότητας. Άλλες μελέτες δείχνουν την επίπτωση της παθητικής χρήσης της τεχνολογίας στις κοινωνικές δεξιότητες, τη σύναψη και διατήρηση σχέσεων, τη φαντασία και το παιχνίδι. Συναισθηματικά, τείνει να επηρεάζει την ικανότητα ενσυναίσθησης, αυτογνωσίας και αυτορρύθμισης του παιδιού. Τέλος, δυσκολίες ύπνου και χαμηλή ποιότητα ύπνου είναι συνηθισμένα σε παιδιά και εφήβους που κάνουν εκτενή χρήση ηλεκτρονικών συσκευών.
Το αναπόφευκτο ερώτημα που γεννιέται, όταν διαβάζει κανείς αυτές τις έρευνες, είναι: εάν η χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών κάνει τόσο κακό στα παιδιά μας, πώς μπορούμε να τις αντικαταστήσουμε και να γεμίσουμε τον χρόνο που περνάνε με αυτές;
Προτείνω να δείτε τη διαδρομή ως ευκαιρία για να συνδεθείτε με τα παιδιά σας. Οι μοντέρνες ζωές μας είναι τόσο γεμάτες με δραστηριότητες και ασχολίες, που σπάνια έχουμε την ευκαιρία να καθίσουμε μαζί με την οικογένειά μας σε έναν χώρο για δύο, τρεις ή παραπάνω ώρες, χωρίς να κάνουμε τίποτα. Πότε ήταν η τελευταία φορά που καθίσατε όλοι μαζί στο σαλόνι, με την τηλεόραση σβηστή και χωρίς κινητά, τάμπλετ, κλπ.; Μέσα από την αδράνεια και τη βαρεμάρα γεννιέται η δημιουργικότητα. Και μέσα από την απλή συνύπαρξη και αλληλεπίδραση με τους γύρω μας, ανθίζουν οι κοινωνικές σχέσεις και δυναμώνουν οι δεσμοί. Μη φοβάστε το να μην έχετε να κάνετε τίποτα. Μη φοβάστε το να βαρεθείτε. Το μυαλό σας είναι άριστα εξοπλισμένο για να σας βοηθήσει σε τέτοιες καταστάσεις.
Κλείστε λοιπόν τις συσκευές και προκαλέστε τα παιδιά σας να γεμίσουν το χρόνο τους διαφορετικά. Ξέρω πως είναι δύσκολο. Ξέρω πως απαιτεί πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια από μέρους σας, σε στιγμές που ίσως δεν έχετε την υπομονή και την αντοχή να δώσετε το κάτι παραπάνω. Υπάρχουν όμως τρόποι, και το αποτέλεσμα θα σας ανταμείψει! Δείτε το σαν μέρος του ταξιδιού σας: οι διακοπές σας ξεκινούν όταν βγαίνετε από το σπίτι σας, όχι όταν φτάνετε στον προορισμό σας. Αντιμετωπίστε λοιπόν και την μετακίνησή σας ως μέρος του ταξιδιού και προσπαθήστε να διασκεδάσετε! Μερικές ιδέες είναι οι ακόλουθες:
Παίξτε παιχνίδια. Τι πιο όμορφος τρόπος για να ξεκινήσετε τις διακοπές σας και να περάσετε τον χρόνο σας! Με μία απλή έρευνα στο διαδίκτυο μπορείτε να βρείτε αμέτρητες ιδέες για παιχνίδια που μπορείτε να παίξετε καθοδόν. Με ή χωρίς εξοπλισμό, σύντομα ή μακράς διαρκείας, γλωσσικά ή μαθηματικά, η λίστα είναι ατέλειωτη. Μερικά από τα δικά μου αγαπημένα είναι: κρεμάλα, τρίλιζα, ταμπού, συλλογή πινακίδων αυτοκινήτων, μάντεψε ποιος, 20 ερωτήσεις, όνομα πράγμα ζώο, γλωσσοδέτες και γρίφοι.
Κάντε διαγωνισμούς. Ποιο παιδί δεν ενθουσιάζεται με λίγο υγιή συναγωνισμό; Σκαρφιστείτε εύκολα θέματα ή αφήστε τα αυτά να διαλέξουν. Οποιοδήποτε από τα παιχνίδια της προηγούμενης ενότητας μπορεί να μετατραπεί σε διαγωνισμό. Μπορείτε να κάνετε διαγωνισμό ζωγραφικής (δείτε παρακάτω) ή καλύτερης ιδέας για τις διακοπές σας. Βάλτε μικρά και ενδιαφέροντα έπαθλα και αφήστε να νικήσει ο καλύτερος -ή ο πιο ζωηρός!
Συζητήστε. Ανάλογα με το αναπτυξιακό και επικοινωνιακό στάδιο των παιδιών σας, η διαδρομή προς τον προορισμό σας είναι μία καλή ευκαιρία για να συζητήσετε παντός είδους θέματα. Αφήστε τα αυτά να διαλέξουν το θέμα και να σας παρασύρουν στη σκέψη τους και το συλλογισμό τους.
Ζωγραφίστε. Πάρτε μαζί σας κόλλες χαρτί, τετράδια ζωγραφικής, προσχεδιασμένα πρότυπα και μαρκαδόρους, κηρομπογιές και ξυλομπογιές. Χρωματίστε, σχεδιάστε, ζωγραφίστε. Κάντε χειροτεχνίες, ανάλογα με το μέσο που ταξιδεύετε και την άνεση χώρου που έχετε. Ζητήστε τους να ζωγραφίσουν την οικογένειά σας στο παρόν ταξίδι ή το πώς ονειρεύονται πως θα είναι το ταξίδι σας όταν φτάσετε στον προορισμό σας. Μπορείτε να κάνετε ο καθένας τη δική του εκδοχή και να τα συγκρίνετε όταν επιστρέψετε στο σπίτι σας. Οι καλλιτεχνικές δραστηριότητες έχουν το πλεονέκτημα του να απορροφούν την προσοχή μας και να μας ηρεμούν, κάτι που θέλουμε να πετύχουμε. Παροτρύνετε τα παιδιά σας να διασκεδάσουν με αυτόν το αθόρυβο και δημιουργικό μέσο.
Τραγουδήστε. Δεν υπάρχει καλύτερη ευκαιρία για καραόκε και α καπέλα διαγωνισμούς από το ταξίδι. Δυσκολότερα εφαρμόσιμο σε μέσο μαζικής μεταφοράς αλλά ιδανικό για το αυτοκίνητο. Βάλτε την αγαπημένη σας μουσική και τραγουδήστε από τα βάθη της ψυχής σας. Είναι ένας υπέροχος τρόπος να εκτονώσετε την ενέργειά σας, να συνδεθείτε και να δημιουργήσετε αναμνήσεις που θα κρατήσουν μια ζωή. Εάν υπάρχουν διαφορές στις προτιμήσεις, αναλάβετε τον ρόλο του DJ με τη σειρά.
Διαβάστε βιβλία. Εάν δεν προκαλεί στα παιδιά σας αισθήματα ναυτίας, ένας από τους πιο ευχάριστους τρόπους να περάσουν τον χρόνο τους είναι να διαβάσουν ένα βιβλίο. Ιδανικός τρόπος ταξιδιού για αυτή τη δραστηριότητα είναι το αεροπλάνο.
Σχεδιάστε τις διακοπές σας. Εάν δεν έχετε ήδη αποφασίσει το πρόγραμμα των διακοπών σας, είναι μια καλή ευκαιρία να το κάνετε τώρα. Συζητήστε ποια μέρη θέλετε να επισκεφτείτε, ανταλλάξτε ιδέες, συνδυάστε διαφορετικά γούστα και προτιμήσεις. Πού θα φάτε; Τι θα δείτε; Ποιες παραλίες θα επισκεφτείτε; Θα κάνετε μονοήμερες εκδρομές σε άλλα κοντινά μέρη; Έχετε ακούσει για κάποιο αξιοπερίεργο μέρος που θέλετε να επισκεφτείτε; Γνωρίζετε μήπως fun facts για το μέρος που πηγαίνετε; Η λίστα είναι ατελείωτη!
Κάντε ασκήσεις ενσυνειδητότητας. Μη χάσετε αυτή την ιδανική ευκαιρία για να κάνετε εξάσκηση την ενσυνειδητότητά σας! Είναι μια δραστηριότητα που κατά πλειοψηφία γίνεται σε καθιστική στάση και μπορεί να γίνει ατομικά ή ομαδικά, οπότε έχετε όλα όσα χρειάζεστε. Κάντε ασκήσεις αναπνοής, οραματισμού ή μυϊκής χαλάρωσης. Εστιάστε στις αισθήσεις σας ή ανταλλάξτε όμορφες σκέψεις. Θα σας προσφέρει την πολυζήτητη ηρεμία κατά τη διάρκεια της άσκησής της αλλά και μετέπειτα.
Κοιμηθείτε. Εάν έχετε μαζί σας μωρά ή μικρά παιδιά, όπως αναφέραμε πιο πάνω, είναι σημαντικό να τα βοηθήσετε να συμπληρώσουν τις απαιτούμενες ώρες ύπνου τους. Ακόμα και για μεγαλύτερα παιδιά και εφήβους, όπως και για εσάς, τι καλύτερο από ένα σύντομο διάλειμμα για ξεκούραση; Εάν σας το επιτρέπει η διάρκεια και οι συνθήκες του ταξιδιού, προσπαθήστε να γεμίσετε τις μπαταρίες σας έστω και με έναν σύντομο ύπνο και να φτάσετε στον προορισμό σας ανανεωμένοι. Bonus: θα κερδίσετε εύκολα μερικά λεπτά ησυχίας από όλους κατά τη διάρκεια του ύπνου και μειωμένη ένταση λόγω ξεκούρασης μετά τον ύπνο.
Αναστοχαστείτε. Οι μετακινήσεις είναι σπάνιες ευκαιρίες για αναστοχασμό. Δεν έχετε να κάνετε τίποτα άλλο πέρα από το να κάθεστε εκεί που είστε (με προφανή εξαίρεση την περίπτωση που οδηγείτε εσείς το όχημά σας) και υπάρχει κάτι πολύ βοηθητικό προς τη σκέψη στη διαδικασία της κίνησης. Σκεφτείτε πράγματα που σας απασχολούν καιρό με τη θετική οπτική των διακοπών, χωρίς να πέσετε σε κύκλο μηρυκασμού των σκέψεών σας. Σκεφτείτε πράγματα ευχάριστα, που σας δίνουν χαρά και ελπίδα. Αφήστε το μυαλό σας να ταξιδέψει. Βοηθήστε τα παιδιά σας να κάνουν το ίδιο με το να τους εξηγείτε ανά διαστήματα τι είναι αυτό που σκέφτεστε. Είναι πολύτιμο παράδειγμα για αυτά να σας βλέπουν να αφοσιώνεστε εξ’ ολοκλήρου στη διαδικασία της σκέψης και του στοχασμού.
4. Μη φοβάστε τι θα πουν οι άλλοι
Πριν γίνω μαμά, ένας από τους μεγαλύτερούς μου φόβους ήταν το σενάριο κατά το οποίο το φανταστικό μου παιδί πάθαινε κρίση κλάματος ή ξέσπασμα θυμού σε δημόσιο χώρο, π.χ. σε σούπερ μάρκετ ή, ακόμα χειρότερα, στο αεροπλάνο. Όπως συμβαίνει με τους περισσότερους φόβους που έχουμε στα υποθετικά μας σενάρια, η πραγματικότητα ήταν πολύ λιγότερο τρομακτική από ό,τι φανταζόμουν. Για την ακρίβεια, προς μεγάλη μου έκπληξη διαπίστωσα πως ανυπομονώ να συμβαίνουν τέτοια περιστατικά, γιατί μου δίνουν μία μοναδική ευκαιρία να εξασκήσω σε μένα κάποιες από τις δυσκολότερες ικανότητες που μεταδίδω στους πελάτες μου.
Τα ταξίδια είναι καταστάσεις διακοπής της καθημερινότητας και της ρουτίνας μας, και κατ’ επέκταση της ασφάλειας, του ελέγχου και της προβλεψιμότητας που τα παιδιά μας έχουν ανάγκη. Εκ των πραγμάτων θα υπάρξουν στιγμές ανησυχίας, εκνευρισμού ή βαρεμάρας, που ίσως οδηγήσουν σε εντάσεις. Με την εφαρμογή του προηγούμενου βήματος (δηλαδή την απομάκρυνση των συσκευών), αυτά μπορεί να γίνουν ακόμα πιο έντονα. Η παρουσία άλλων επιβατών, σε περίπτωση που ταξιδεύετε με κάποιο όχημα πέραν του αυτοκινήτου σας, μπορεί να σας προκαλέσει συναισθήματα πίεσης, άγχους και ντροπής.
Ας δούμε για μια στιγμή τι συμβαίνει όταν το παιδί μας έχει κρίση γκρίνιας, κλάματος ή αντιδραστικότητας. Ας μπούμε στη θέση του. Πώς πιστεύετε ότι αισθάνεται εκείνη τη στιγμή; Περνάει καλά; Φαίνεται χαρούμενο ή ήρεμο; Πιστεύετε πως επιλέγει αυτό το ξέσπασμα; Νιώθει συντροφικότητα ή νιώθει μόνο του; Νιώθει πως έχει τον έλεγχο της κατάστασης ή νιώθει πως βρίσκεται σε αδιέξοδο; Αν μπορούσε να επιλέξει την κατάστασή του, θα προτιμούσε να βιώνει αυτήν την κρίση ή να παίζει χαρούμενο και ξέγνοιαστο;
Όπως ελπίζω να υποψιάζεστε ήδη, όταν τα παιδιά και οι έφηβοι παρουσιάζουν δύσκολες για εμάς συμπεριφορές, είναι επειδή βιώνουν κάποια πολύ δυσάρεστα συναισθήματα, για παράδειγμα θυμό, φόβο, άγχος ή πίεση. Ένα από τα πιο αρχαία mantra της ψυχολογίας είναι ότι η συμπεριφορά είναι επικοινωνία. Προσπαθήστε να προσπεράσετε την επιφάνεια αυτού που συμβαίνει μπροστά σας (π.χ. ένα παιδί που κλαίει, φωνάζει και αρνείται να σηκωθεί από το πάτωμα) και να καταλάβετε τι το προκάλεσε (π.χ. αίσθημα ανασφάλειας για το άγνωστο του ταξιδιού). Δείξτε ενσυναίσθηση, εκφράστε τη με λόγια (π.χ. «Καταλαβαίνω πως κουράστηκες και πείνασες που είσαι τόση ώρα καθιστή»), αγκαλιάστε τα, καλύψτε την ανάγκη τους αν είναι εφικτό, κάντε κάτι ευχάριστο και πάτε παρακάτω. Το τελευταίο που θέλει το παιδί σας όταν έχει αυτά τα μεγάλα, αρνητικά συναισθήματα, είναι να σας έχει ενάντιά του.
Προσπαθήστε να αδιαφορήσετε για το τι σκέφτονται οι γύρω σας. Δεν έχει καμία σημασία για εσάς και την οικογένειά σας. Βάζετε τα δυνατά σας με όλους τους παραπάνω τρόπους να έχετε ένα ειρηνικό και ευχάριστο ταξίδι αλλά, πολλές φορές, οι εντάσεις είναι αναπόφευκτες. Αποδεχτείτε το σαν καθολική αλήθεια και βοηθήστε τα παιδιά σας σε αυτές τις δύσκολες στιγμές που μπορεί να περνάνε. Εάν φοβάστε πως θα σας κρίνουν οι άλλοι ως γονέα, μείνετε ήσυχοι πως με το να δίνετε στα παιδιά σας τον χώρο να εκφραστούν και να τα αποδέχεστε στα χειρότερά τους, κάνετε το καλύτερο που θα μπορούσατε στον ρόλο σας.
Καλές διακοπές!
Βιβλιογραφία
Ashton, J.J., & Beattie, R.M. (2019) Screen Time in Children and Adolescents: Is There Evidence to Guide Parents and Policy? The Lancet Child & Adolescent Health, 3 (5): 292-294,
Madigan S. (2019). Association Between Screen Time and Children’s Performance on a Developmental Screening Test. JAMA Pediatrics. Κατεβάστε το εδώ: https://jamanetwork.com/journals/jamapediatrics/fullarticle/2722666
Radesky JS. (2015). Mobile and Interactive Media Use by Young Children: The Good, the Bad, and the Unknown. Pediatrics. DOI: https://doi.org/10.1542/peds.2014-2251
Health Matters. What does too much screen time do to children’s brains? Κατεβάστε το εδώ: https://healthmatters.nyp.org/what-does-too-much-screen-time-do-to-childrens-brains/
UNICEF. Babies need humans, not screens. Κατεβάστε το εδώ: https://www.unicef.org/parenting/child-development/babies-screen-time
Przybylski A.K., & Weinstein, N. (2019) Digital Screen Time Limits and Young Children’s Psychological Well-Being: Evidence From a Population-Based Study, Child Development, 90 (1): 56-65.
Υποσημείωση: Σε όλα τα άρθρα της ιστοσελίδας μου ακολουθούνται οι οδηγίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (2018) και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (2021) για ουδέτερη ως προς το φύλο γλώσσα. Αυτό σημαίνει πως, όπου είναι εφικτό, αποφεύγεται η αναφορά σε συγκεκριμένο φύλο και αντί για αυτό χρησιμοποιείται ο πληθυντικός, η παθητική φωνή ή ουδέτερα ουσιαστικά. Όταν δεν είναι δυνατή η αποφυγή αναφοράς φύλου, χρησιμοποιώ εναλλακτικά και με τυχαίο τρόπο τα δύο γραμματικά γένη.
Για περισσότερες πληροφορίες για τις οδηγίες αυτές δείτε εδώ:
https://www.europarl.europa.eu/cmsdata/187093/GNL_Guidelines_EL-original.pdf
https://www.un.org/en/gender-inclusive-language/guidelines.shtml