Το δύσκολο μωρό. Το φυσιολογικό μωρό.
Γεννήθηκα το 1988. Τη χρυσή εποχή της φόρμουλας, της σκληρής εκπαίδευσης ύπνου κ της αυστηρής τιμωρίας. Την εποχή που η απάντηση στην ανάγκη του παιδιού, ήταν η ανάγκη του γονέα. Την εποχή που η λύση για την δυσκολία του παιδιού, ήταν η απόρριψη, η εγκατάλειψη, η απομάκρυνση. Ήμουν ένα μωρό που σήμερα θα χαρακτηριζόταν "highly sensitive" -υψηλών αισθητηριακών αναγκών. Ήμουν ένα μωρό που ησύχαζε μόνο δέρμα με δέρμα. Ήμουν ένα μωρό που κοιμόταν μόνο στην ασφάλεια της αγκαλιάς των γονιών του. Ήμουν ένα μωρό που δεν άντεχε τον αποχωρισμό από τη μαμά του, μέρα και νύχτα. Ήμουν ένα φυσιολογικό μωρό. Ήμουν πολύ τυχερή γιατί οι γονείς μου "ενέδωσαν" στις ανάγκες μου, κόντρα στο ρεύμα της εποχής, κ μου προσέφεραν ατελείωτες ώρες συγκοίμησης κ ύπνων επαφής. Πάνω τους, δίπλα τους, αγκαλιά τους. Η μητέρα μου με κουβαλούσε πάνω της παντού κ δε με άφησε να κλάψω. Κ για όλα αυτά, θα τους ευγνωμονώ για πάντα. Αυτό που θα μπορούσε να έχει πάει καλύτερα ήταν η αποδοχή κ η στήριξη που δεν έλαβαν από τον περίγυρό τους κ την κοινωνία. Το "μπράβο" που δεν άκουσαν, που ανταποκρίνονται στις ανάγκες του μωρού τους. Η γνώση πως, όλα όσα έκαναν, η κάθε στιγμή που έλεγαν “ναι” αντί για ”όχι”, θα οδηγούσε στην καλύτερη δυνατή ανάπτυξη της ψυχικής και σωματικής μου υγείας, των κοινωνικο-συναισθηματικών και γνωστικών μου δεξιοτήτων, για την υπόλοιπη ζωή μου. Δεν το ήξεραν. Αντί για αυτό, έλαβαν κριτική. Κ εγώ, βαφτίστηκα το "δύσκολο μωρό" -μία ταμπέλα που, όπως όλες οι ταμπέλες που μας φοράει η οικογένειά μας, δεν έφυγε ποτέ. Ως παιδί και μετέπειτα ως ενήλικας, άκουγα για τα βρεφικά μου χρόνια και σκεφτόμουν το πόσο τους δυσκόλεψα. Άκουγα χιουμοριστικά στιγμιότυπα, πώς έκλαιγα απαρηγόρητη πίσω από την εξώπορτα μέχρι να γυρίσει στο σπίτι η μαμά μου, δύο ή τρεις ώρες (κάτι που θυμάμαι ξεκάθαρα, παρεμπιπτόντως) ή πώς η μαμά μου έβαζε σκούπα με εμένα αγκαλιά γιατί έκλαιγα με το που με άφηνε κάτω, και άκουγα το ‘κατηγορώ’ πίσω από τα λόγια τους. Ακόμα το ακούω, 34 χρόνια μετά. Ένα μωρό δύσκολο, απαρηγόρητο, υπερβολικό. Είχε να κάνει με εμένα, με κάτι που δεν πήγαινε καλά μέσα μου. Εγώ ήμουν το πρόβλημα. 31 χρόνια μετά, βρίσκομαι στη θέση τους με το δικό μου νεογέννητο μωρό, με εξίσου υψηλές, φυσιολογικές ανάγκες, όπως ήταν οι δικές μου. 31 χρόνια μετά, η ιστορία επαναλαμβάνεται. Ίδιοι ήχοι, ίδιες κινήσεις. Ίδια κούραση, ίδια δυσκολία. Η αφήγηση όμως είναι διαφορετική.
Εκεί που οι γονείς μου έβλεπαν ένα δύσκολο, απαιτητικό, χειριστικό μωρό, εγώ βλέπω ένα φυσιολογικό, έξυπνο και επικοινωνιακό μωρό.
Εκεί που εκείνοι μετρούσαν με άγχος τις νύχτες μέχρι να φύγω επιτέλους από το κρεβάτι τους, εγώ απολαμβάνω τις βραδιές μας, γνωρίζοντας πως είναι ούτως ή άλλως μετρημένες.
Εκεί που εκείνοι με κατηγορούσαν, συνειδητά ή μη, για τις δυσκολίες τους, εγώ αναγνωρίζω τις δυσκολίες μου ως φυσικό, αναπόσπαστο μέρος της διαρκούς φροντίδας ενός αβοήθητου μωρού. Μου πήρε πολλά χρόνια σπουδών κ αυτογνωσίας για να αντικρίσω το καλό που μου είχαν κάνει, γιατί ποτέ δεν μου το αφηγήθηκαν ως καλό. Ποτέ δεν το είδαν οι ίδιοι ως καλό. Ποτέ δεν τους είπε κανείς ειδικός πως ήταν το καλύτερο για μένα. Ξαφνιάστηκα όταν άρχισα να ζω τις ίδιες εμπειρίες με το δικό μου μωρό, και η αντίληψή μου για αυτές ήταν τόσο διαφορετική από τα ακούσματά μου. Μέσα από το φυσιολογικό που είδα στο μωρό μου, είδα το φυσιολογικό σε εμένα, ως μωρό.
Ο λόγος που οδηγήθηκα σήμερα σε αυτήν την αναδρομή στο παρελθόν, είναι η σημασία που έχει, σε πολλά επίπεδα, το πώς ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες των παιδιών μας. Όχι μόνο σε επιφανειακό, συμπεριφορικό επίπεδο. Βαθύτερα, σε επίπεδο πρόθεσης. Οι πεποιθήσεις μας για αυτά που κάνουμε, έχουν σημασία. Η αντίληψη του εαυτού μας ως γονέα και του παιδιού μας ως παιδί, έχουν σημασία.
Δεν αρκεί να είμαστε εκεί. Πρέπει να θέλουμε να είμαστε εκεί. Δεν αρκεί να κάνουμε το σωστό. Πρέπει να ξέρουμε πως κάνουμε το σωστό.
Είναι αναγκαίο να γνωρίζουμε τι είναι φυσιολογικό στη βρεφική, παιδική, εφηβική ανάπτυξη. Είναι αναγκαίο να έχουμε κατάλληλη πληροφόρηση από ειδικούς. Είναι αναγκαίο να έχουμε καλή στήριξη από την κοινωνία και τον περίγυρό μας.
Για όλα αυτά πασχίζω μέσα από τη δουλειά μου. Η σχέση μας με τα παιδιά μας ξεκινάει και καθορίζεται τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής τους, όπως και η ανάπτυξή τους. Τα επίθετα που χρησιμοποιούμε για να χαρακτηρίσουμε ένα μωρό, θα τα συνοδεύουν μια ζωή στα μάτια μας.
34 χρόνια μετά, χαζεύω το μωρό μου όπως κοιμάται δίπλα μου, ανάλαφρη στην σκέψη πως κάνω το καλύτερο για αυτό, όταν είμαι δίπλα του σε κάθε του κλάμα. 34 χρόνια μετά, ραγίζει η καρδιά μου όταν φουντώνει το άγχος αποχωρισμού του και κλαίει απαρηγόρητα, γνωρίζοντας πως με έχει ανάγκη για την επιβίωσή του εκείνες τις στιγμές. 34 χρόνια μετά, προσπαθώ να ακούω το ένστικτό μου και να κάνω αυτό που μου λέει το στομάχι μου. 34 χρόνια μετά, νιώθοντας ευγνώμων για όσα έλαβα ως μωρό, τα δίνω πίσω στο μωρό μου, μαζί με όλα όσα είχα ανάγκη να λάβω και δεν έλαβα -γιατί γνωρίζω, γιατί ακούω, γιατί καταλαβαίνω.
Art: @elenaskoreyko [Instagram]